Deze week is de week van de #werkstress.

U weet wel, net als ‘ stoptober ‘, wereld dierendag, de dag van de mantelzorg, de dag van de leraar, de week van de Psychiatrie. We hebben wat dagen en weken in ons land…..

Maar goed; 2,8 miljard € verzuimkosten volgens TNO naast grijs verzuim. Economisch is dat ook niet niks. Laten we naast de cijfers vooral inzoomen op het leed dat werkstress veroorzaakt. De druk die het naast de onmacht bij de persoon zelf legt.  Bij partners, kinderen, ouders, collega’s…..

Met ‘Ons 17 miljoenen’ willen we graag werkplezier en minder werkstress. We willen minder moeten…. en we zetten steeds meer middelen in. 1 miljoen antidepressiva slikkende Vaderlanders verder zijn we er nog niet.

We weten dat regels niet helpen en dat we met onszelf aan de slag moeten. Eigen verantwoordelijkheid nemen; Meer slapen, minder blauwe oog, minder prikkels door sociale media, meer ontspannen in de natuur etc, etc.

Door de jaren heen merk ik in de begeleiding van medewerkers met burn-out, maar ook in de preventieprogramma’s dat we nog steeds werken vanuit veel veronderstellingen over werkdruk. Neem het onderwijs. We kiezen voor werkdrukverlichtingsgelden. Kleinere klassen, extra assistentie in de groep, minder uren, etc etc.

Maar weten we nu welke variabele welk effect sorteert?  Ik werd deze week gegrepen door een interview in het ND met de jongste Nobelprijswinnares voor de economie ooit: Esther Duflo 47 jaar jong. Ze moeten de prijs delen met 2 collega’s; 1 van de 2 is haar echtelijke partner; dus dat wordt wellicht overleggen op de slaapkamerkussens.

Wat ze zegt is: “het rationele beeld van veel topambtenaren klopt niet”. Er wordt een oorzaak verondersteld en daar wordt geld of energie in gepompt. Ze behoort tot de groep ontwikkelingseconomen die bekent staan als de ‘randomistas’. Kort en goed: de randomized controlled trial. Groep 1 krijgt een experiment voorgeschoteld. Bij groep 2 blijft alles bij het oude. De Nobelprijswinnaars bedachten dat je op die manier ook armoede kunt onderzoeken. Wat helpt daar wel tegen, en wat niet? Het begon halverwege de jaren negentig in Kenia, met een experiment van Michael Kremer om het onderwijs te verbeteren door meer schoolboeken te verstrekken. Super idee toch? Niet dus. Ook het halveren van de klassen bleek weinig effectief. Net zo min als een gratis maaltijd. Uiteindelijk kwam de aap uit de mouw. Hét wondermiddel om meer kinderen naar school te krijgen en hun prestaties te verbeteren, kostte op dat moment 49 dollarcent. Het was een pilletje tegen de wormen waarmee de kinderen massaal geïnfecteerd waren. Minder moe, meer energie en meer leerrendement.

Begrijpt u waar ik naar toe wil? In Zorgorganisaties met meters protocollen, richtlijnen, commissies, stuurgroepen etc. Met onderwijsorganisaties die met vergelijkbare ‘infarcten’ kampen. We kunnen vrij eenvoudig een 0-meting uitvoeren hoe we de werkdruk nu ervaren of, zo u wilt, het werkplezier meten. Dat doen we nu al. En dat verheldert al het een en ander. Want leerkrachten hebben niet gekozen voor het registeren maar voor kinderen laten groeien naar wijze wereldburgers. En verpleegkundigen hebben het vak niet gekozen voor protocollen evalueren maar om kwetsbare mensen bij te staan en bij te dragen aan herstel.

We starten met de Hugo de Jonge slogan: snappen – schrappen – kappen

Het recept:

  • Men neme 1 klas. We nemen alle werkzaamheden, procedures, regels, vergaderingen, commissies door. De noodzaak aan dit alles proberen we aan een niet inhoudsdeskundige uit te leggen in termen dat we echt niet zonder kunnen en ook niet via een snellere methode die voldoet.
  • Men kiese vervolgens 1 item die we samen echt niet snappen in termen van een dusdanige noodzaak dat we hier kostbare tijd in moeten steken. Dan schrappen en ook echt kappen!! Vervolgens werken we hier 3 maanden mee en meten opnieuw de werkdruk en/of het werkplezier en ‘het gemis’ van deze energievreter…..

We vinden niet het wondermiddel van Esther Duflo voor 49 dollarcent. Maar toch. Uiteraard blijven goede gesprekken onderling en support, ontspanning, goede voeding etc, etc nodig. Maar controleerbaar vaststellen wat werkt en wat niet werkt geeft kansen. Het motiveert de mensen op de werkvloer direct door ze dit zelf te laten ontdekken; dat ze zelf toch een beetje aan het stuur zitten van het voertuig werkstress. En zelfregie reduceert stressbeleving aanzienlijk. Dat is voldoende evidance based.

Dan nog zal het voldoende druk zijn in onze praktijk met burn-outs.

En weet je wat: geef die 49 dollarcent aan een kind in je groep en de groepsleerkracht en ziekenverzorgende een marktconforme beloning.